Birds list of Dariganga

	Latin name	Монгол нэр	English name	State in Dariganga
1	Podiceps nigricollis	Халтар шунгуур	Black-necked Grebe	Sumering
2	Podiceps auritus	Ухаа шунгуур	Horned Grebe	Passage migrant
3	Podiceps cristatus	Отгот шунгуур	Great Crested Grebe	Passage migrant
4	Tachybaptus ruficollis	Хурган шунгуур	Little Grebe	Breeding
5	Ciconia nigra	Хар өрөвтас	Black Stork	Passage migrant
6	Botaurus stellaris	Усны бухшувуу	Great Bittern	Sumering
7	Nycticorax nycticorax	Ногоовор зашин	Black-crowned night-heron	Passage migrant
8	Ardeola bacchus	Цагаан дэвлээ	Chinese Pond-heron	Passage migrant
9	Ardea cinerea	Хөх дэглий	Gray Heron	Sumering
10	Ardea alba	Цасч дэглий	Great Egret	Sumering
11	Phalacrocorax carbo	Тураг гогой	Great Cormorant	Passage migrant
12	Anser albifrons	Манхин галуу	White-fronted Goose	Passage migrant
13	Anser fabalis	Буурал галуу	Bean Goose	Passage migrant
14	Anser cygnoides	Хошуу галуу	Swan Goose	Passage migrant
15	Cygnus cygnus	Гангар хун	Whooper Swan	Sumering
16	Cygnus columbianus	Гунгар хун	Tundra Swan	Passage migrant
17	Cygnus olor	Хуруут хун	Mute Swan	Passage migrant
18	Tadorna ferruginea	Хондоно ангир	Ruddy Shelduck	Sumering
19	Tadorna tadorna	Анхидал ангир	Common Shelduck	Sumering
20	Aix galeruculata	Мандир уранхажин	Mandarin duck	Passage migrant
21	Anas platyrhynchos	Зэрлэг нугас	Mallard	Sumering
22	Anas poecilorhynchos	Зэрлэгшир нугас	Spot-billed Duck	Passage migrant
23	Mareca falcata	Гэзэгт нугас	Falcated Duck	Passage migrant
24	Anas crecca	Ногоохон нугас	Green-winged teal	Sumering
25	Mareca strepera	Бор нугас	Gadwall	Sumering
26	Mareca penelope	Зээрд нугас	Eurasian Wigeon	Sumering
27	Anas acuta	Шовтгор алаг нугас	Northern Pintail	Passage migrant
28	Spatula clypeata	Халбага нугас	Northern Shoveler	Sumering
29	Spatula querquedula	Цагаан хөмсөг нугас	Garganey	Sumering
30	Netta rufina	Улаан хошуут биваан	Red-crested Pochard	Passage migrant
31	Aythya ferina	Улаан хүзүүт шумбуур	Common Pochard	Sumering
32	Aythya fuligula	Гэзэгт шумбуур	Tufted Pochard	Breeding
33	Melanitta stejnegeri	Тольт монхдой	Siberian scoter	Passage migrant
34	Bucephala clangula	Алаг шунгаач	Common Goldeneye	Sumering
35	Mergellus albellus	Цахиур бохио	Smew	Passage migrant
36	Mergus merganser	Хумхин бохио	Common merganser	Passage migrant
37	Mergus serrator	Сэвгэр бохио	Red-breasted merganser	Passage migrant
38	Accipiter gentilis	Үлэг харцага	Northern Goshawk	Winter visitor
39	Accipiter nisus	Морин харцага	Eurasian sparrowhawk	Passage migrant
40	Accipiter gularis	Шунгаач харцага	Japanes sparrowhawk	Passage migrant
41	Milvus migrans	Сохор элээ	Black Kite	Breeding
42	Circus cyaneus	Саарал хулд	Northern Harrier	Winter visitor
43	Circus spilonotus	Дорны хулд	Eastern Marsh-harrier	Breeding
44	Buteo hemilasius	Шилийн сард	Upland Buzzard	Breeding
45	Aquila nipalensis	Хээрийн бүргэд	Steppe Eagle	Breeding
46	Aquila chrysaetos	Цармын бүргэд	Golden Eagle	Passage migrant
47	Gypaetus barbatus	Ооч ёл	Bearded vulture	Winter visitor
48	Aegypius monachus	Нөмрөг тас	Cinereous vulture	Breeding doubtful
49	Falco cherrug	Идлэг шонхор	Saker Falcon	Breeding
50	Falco subbuteo	Шууман шонхор	Eurasian Hobby	Passage migrant
51	Falco amurensis	Амарын шонхор	Amur Falcon	Breeding
52	Falco tinnunculus	Начин шонхор	Eurasian kestrel	Breeding
53	Falco columbarius	Хайргуун шонхор	Merlin	Passage migrant
54	Perdix dauuricae	Дагуур ятуу	Daurian Partridge	Resident
55	Coturnix japonica	Наран бөднө	Japanese Quail	Resident
56	Grus grus	Хархираа тогоруу	Eurasian crane	Passage migrant
57	Grus vipio	Цэн тогоруу	White-naped Crane	Passage migrant
58	Anthropoides virgo	Өюөшт тогоруу	Demoiselle Crane	Breeding
59	Rallus aquaticus	Усны түнжүүр	Water Rail	Breeding
60	Porzana pusilla	Оодон түнжгэр	Baillon's Crake	Breeding
61	Fulica atra	Халзан түнжүү	Common Coot	Breeding
62	Otis tarda	Хонин тоодог	Great Bustard	Sumering
63	Pluvialis squatarola	Буурал сүвээ цагаан	Grey Plover	Passage migrant
64	Pluvialis fulva	Азийн сүвээ цагаан	Pacific Golden Plover	Passage migrant
65	Charadrius dubius	Нарийн хиазат	Little ringed plover	Sumering
66	Charadrius alexandrinus	Тэнгисийн хиазат	Kentish Plover	Sumering
67	Charadrius leschenaultii	Зэвэн хиазат	Greater Sand Plover	Sumering
68	Charadrius veredus	Дорны хиазат	Oriental plover	Passage migrant
69	Vanellus vanellus	Умардын хавтгаалж	Northern Lapwing	Breeding
70	Arenaria interpres	Алаг хайргач	Ruddy Turnstone	Passage migrant
71	Recurvirostra avosetta	Алаг ээтэн	Pied аvoсet	Breeding
72	Himantopus himantopus	Эгэл хилэнжишүүр	Black-winged Stilt	Breeding
73	Tringa ochropus	Сүүлцагаан хөгчүү	Green Sandpiper	Sumering
74	Tringa glareola	Шугуйн хөгчүү	Wood Sandpiper	Sumering
75	Tringa nebularia	Үхэр хөгчүү	Common Greenshank	Passage migrant
76	Tringa totanus	Улаанхөлт хөгчүү	Common Redshank	Sumering
77	Tringa erythropus	Хар хөгчүү	Spotted Redshank	Passage migrant
78	Tringa stagnatilis	Бүрдний хөгчүү	Marsh Sandpiper	Sumering
79	Actitis hypoleucos	Эгэл хайргын хөгчүү	Common Sandpiper	Sumering
80	Xenus cinereus	Матигар хөгчүү	Terek Sandpiper	Passage migrant
81	Phalaropus lobatus	Нарийэ сэлээхэй	Red-necked Phalarope	Passage migrant
82	Phylomachus pugnax	Ноцоо ноололдой	Ruff	Passage migrant
83	Heteroscelus brevipes	Буурал хөгчүүхэй	Grey-tailed Tatler	Passage migrant
84	Calidris minuta	Одой элсэг	Little stint	Passage migrant
85	Calidris ruficollis	Шар түрүүт элсэг	Rufous-necked Stint	Sumering
86	Calidris subminuta	Савар элсэг	Long-toed Stint	Passage migrant
87	Calidris temminckii	Темминскийн элсэг	Temminck's Stint	Sumering
88	Calidris ferruginea	Хадуур элсэг	Curlew Sandpiper	Sumering
89	Calidris acuminata	Сямби элсэг	Sharp-tailed Sandpiper	Sumering
90	Scolopax rusticola	Буурал хомноот	Eurasian Woodcock	Passage migrant
91	Gallinago stenura	Замбын хараалж	Pintail Snipe	Passage migrant
92	Gallinago gallinago	Шөвган хараалж	Common Snipe	Sumering
93	Numenius minutus	Бичилхэн тутгалжин	Little Curlew	Passage migrant
94	Numenius arquata	Морин тутгалжин	Eurasian Curlew	Passage migrant
95	Limnodromus semipalmatus	Азийн цууцил	Asian dowitcher	Vagrant
96	Limosa limosa	Морин цууцил	Black-tailed Godwit	Sumering
97	Larus ridibundus	Хүрэн толгойт цахлай	Black-headed Gull	Sumering
98	Larus argentatus	Мөнгөлөг цахлай	Herring gull (Mongolian)	Sumering
99	Larus canus	Үүлэн цахлай	Mew Gull	Passage migrant
100	Larus relictus	Реликт цахлай	Relict gull	Vagrant
101	Chlidonias leucopterus	Буурал хараалай	White-winged Tern	Passage migrant
102	Sterna hirundo	Эгэл хараалай	Common Tern	Passage migrant
103	Sterna albifrons	Хурган хараалай	Little Tern	Passage migrant
104	Syrrhaptes paradoxus	Монгол ногтруу	Pallas' Sandgrouse	Resident
105	Columba livia	Хөхвөр тагтаа	Rock Pigeon	Resident
106	Columba rupestris	Хадны тагтаа	Hill Pigeon	Resident
107	Streptopelia orientalis	Дорны хүүрзгэнэ	Oriental Turtle-dove	Passage migrant
108	Streptopelia decaocto	Буулгат хүүрзгэнэ	Eurasin Collared-dove	Sumering
109	Cuculus canorus	Эгэл хөхөө	Common Cuckoo	Breeding
110	Bubo bubo	Эгэл шаршувуу	Eurasian Eagle Owl	Resident
111	Asio otus	Соотон гуйванга	Long-eared Owl	Winter visitor
112	Asio flammeus	Хулгар гуйванга	Short-eared Owl	Passage migrant
113	Athene noctua	Хотны бүгээхэй	Little Owl	Resident
114	Apus apus	Хурын ураацай	Common Swift	Breeding
115	Apus pacificus	Хондлой цагаан ураацай	Fork-tailed Swift	Passage migrant
116	Alcedo atthis	Номин шогшир	Common Kingfisher	Sumering
117	Jynx torquilla	Холтсон гоётуул	Eurasian Wryneck	Passage migrant
118	Dendrocopos major	Ихалаг тоншуул	Great-spotted Woodpecker	Winter visitor
119	Upupa epops	Бөвөөлжин өвөөлж	Eurasian Hoopoe	Breeding
120	Riparia riparia	Элсэг эргийн хараацай	Sand Martin	Sumering
121	Hirundo rustica	Асрын алтан хараацай	Barn Swallow	Breeding
122	Aegithalos caudatus	Сүүлт хөхбух	Long-tailed Tit	Winter visitor
123	Galerida cristata	Согсоот болжмор	Crested lark	Breeding doubtful
124	Calandrella cheleensis	Дэрсний жиргэмэл	Asian Short-toed Lark	Breeding
125	Melanicorypha mongolica	Монгол болжмор	Mongolian Lark	Resident
126	Eremophila alpestris	Шоорон эвэрт болжмор	Horned Lark	Resident
127	Alauda arvensis	Боролзой богширго	Eurasian Skylark	Breeding
128	Anthus hodgsoni	Бөртөт шийхнүүхэй	Olive-backed Pipit	Passage migrant
129	Anthus cervinus	Зосонгүеэ шийхнүүхэй	Red-throated Pipit	Passage migrant
130	Anthus spinoletta	Харзны шийхнүүхэй	Water Pipit	Passage migrant
131	Anthus richardi	Хээрийн шийхнүүхэй	Richard's Pipit	Breeding
132	Motacilla flava	Шар цэгцгий	Yellow Wagtail	Passage migrant
133	Motacilla citreola	Шар түрүүт цэгцгий	Citrine Wagtail	Breeding
134	Motacilla cinerea	Уулын цэгцгий	Grey Wagtail	Passage migrant
135	Motacilla alba	Хөх цэгцгий	White Wagtail	Passage migrant
136	Fringilla coelebs	Дуулгат бужирга	Eurasian Chaffinch	Passage migrant
137	Fringilla montifringilla	Алаг бужирга	Brambling	Passage migrant
138	Carduelis sinica	Нангиад бужиранга	Gray-capped Greenfinch	Passage migrant
139	Carduelis spinus	Эгэл ногоолзой	Eurasian Siskin	Passage migrant
140	Carduelis flammea	Дөлөн цэгцүүхэй	Common Redpoll	Winter visitor
141	Uragus sibiricus	Үүрэн сүүлтзана	Long-tailed Rosefinch	Winter visitor
142	Carpodacus erythrinus	Улаавар бужмар	Common Rosefinch	Breeding doubtful
143	Carpodacusroseus	Ягаан бужмар	Pallas's Rosefinch	Passage migrant
144	Pyrrhula pyrrhula	Эгэл зана	Eurasian Bullfinch	Passage migrant
145	Coccothraustes coccothraustes	Банхар болжуухай	Hawfinch	Passage migrant
146	Lanius cristatus	Ухаа дунхай	Brown Shrike	Passage migrant
147	Lanius isabellinus	Тольт дунхай	Rufous-tailed Shrike	Passage migrant
148	Lanius sphenocercus	Хул дунхай	Chinese Grey Shrike	Passage migrant
149	Lanius excubitor	Үнсэн дунхай	Northern Shrike	Passage migrant
150	Sturnus vulgaris	Хар тодол	Common starling	Passage migrant
151	Sturnus cineraceus	Бор тодол	White cheeked Starling	Sumering
152	Pica pica	Алаг шаазгай	Black-billed Magpie	Resident
153	Corvus dauuricus	Алагтуу	Daurian Jackdaw	Breeding
154	Corvus corane	Хар хэрээ	Carrion Crow	Resident
155	Corvus frugilegus	Турлиах	Eurasian Rook	Passage migrant
156	Corvus corax	Хон хэрээ	Common Raven	Resident
157	Bombycilla garrulus	Шивэр энхэтбялзуухай	Bohemian waxwing	Winter visitor
158	Sylvia curruca	Тарчигнаа зэржгинэ	Lesser Whitethroat	Breeding
159	Locustella lanceolata	Бидэрт шатансүүлт	Lanceolated Warbler	Passage migrant
160	Locustella certhiola	Гүймхий шатансүүлт	Pallas's Grasshopper-warbler	Breeding
161	Locustella tacsanowskia	Шивэр цоохондой	Chinese bush-warbler	Passage migrant
162	Locustella davidi		Baikal bush-warbler	Passage migrant
163	Acrocephalus bistrigiceps	Хархөмсөг охилбялзуухай	Black-browed Reed-warbler	Breeding
164	Acrocephalus agricola	Хээрийн охилбялзуухай	Paddyfield Warbler	Breeding
165	Acrocephalus orientalis	Дорны охилбялзуухай	Oriental Reed-warbler	Breeding
166	Arundinax aedon	Банхар охилбялзуухай	Thick billed warbler	Passage migrant
167	Phylloscopus  tristis	Урианхайн дуучшувуу	Siberian chiffchaff	Passage migrant
168	Phylloscopus fuscatus	Бүхт дуучшувуу	Dusky Warbler	Passage migrant
169	Phylloscopus proregulus	Жирхэн дуучшувуу	Pallas's Leaf-warbler	Passage migrant
170	Phylloscopus inornatus	Борлог дуучшувуу	Yellow-browed warbler	Passage migrant
171	Phylloscopus trochiloides	Ногоовор дуучшувуу	Greenish Warbler	Passage migrant
172	Phylloscopus borealis	Умардын дуучшувуу	Arctic Warbler	Passage migrant
173	Panurus biarmicus	Сахалт хөхбух	Bearded Parrotbill	Winter visitor
174	Ficedula albicilla	Хурган намнаа	Taiga Flycatcher	Passage migrant
175	Ficedula mugimaki	Тайгын намнаа	Mugimaki flycatcher	Passage migrant
176	Muscicapa sibirica	Шивэр намнаахай	Dark-sided Flycarcher	Passage migrant
177	Muscicapa latirostris	Дагуур намнаахай	Asian Brown Flycarcher	Passage migrant
178	Saxicola torquatus	Эгэл шулганаа	Siberian Stonechat	Passage migrant
179	Oenanthe oenanthe	Адууч чогчиго	Northern Wheatear	Breeding
180	Oenanthe isabellina	Бүжимч чогчиго	Isabelline Wheatear	Breeding
181	Phoenicurus erythrogastrus	Цээжмэгт галсүүлт	White-winged Redstart	Passage migrant
182	Phoenicurus auroreus	Дагуур галсүүлт	Daurian Redstart	Passage migrant
183	Zoothera dauma	Алаг хөөндэй	Eurasin Scaly Trush	Passage migrant
184	Turdus naumanni	Науманы хөөндэй	Naumann's Thrush	Passage migrant
185	Turdus ruficollis	Улаангүеэт хөөндэй	Red-throated Thrush	Passage migrant
186	Turdus obscurus	Халиун хөөндэй	Eye-browed thrush	Passage migrant
187	Calliope calliope	Өнгөлүүрт гургалдай	Siberian Rubythroat	Passage migrant
188	Cyanecula svecica	Сондорт гургалдай	Bluethroat	Passage migrant
189	Larvivora cyane	Номин гургалдай	Siberian Blue Robin	Passage migrant
190	Tarsiger cyanurus	Хөхзоот гургалдай	Red-flanked bluetail	Passage migrant
191	Passer domesticus	Оронгийн боршувуу	House Sparrow	Resident
192	Passer montanus	Хээрийн боршувуу	Eurasian Tree Sparrow	Resident
193	Petronia petronia	Хадны боршувуу	Rock Sparrow	Resident
194	Pyrgilauda davidiana	Монгол божирго	Small Snowfinch	Resident
195	Prunella montanella	Шивэр хайруулдай	Siberian Accentor	Passage migrant
196	Emberiza leucocephalos	Цагааншанаа хөмрөг	Pine Bunting	Passage migrant
197	Emberiza tristrami	Самнаа хөмрөг	Tristram's Bunting	Passage migrant
198	Emberiza chrysophrys	Сондуу хөмрөг	Yellow-browed Bunting	Passage migrant
199	Emberiza spodocephala	Хөхтүрүүт хөмрөг	Black-faced Bunting	Passage migrant
200	Emberiza cioides	Шархөмсөгт хөмрөг	Meadow Bunting	Passage migrant
201	Emberiza schoeniclus	Цагаанхүзүүт хөмрөг	Reed Bunting	Passage migrant
202	Emberiza pallasi	Цагаан хэвэлт хөмрөг	Pallas' Bunting	Passage migrant
203	Emberiza pusilla	Борлог хөмрөг	Little Bunting	Passage migrant
204	Emberiza aureola	Шарэлэгт хөмрөг	Yellow-breasted Bunting	Passage migrant
205	Emberiza rutila	Орхимжит хөмрөг	Chestnut bunting	Passage migrant
206	Emberiza rustica	Харшанаа хөмрөг	Rustic bunting	Passage migrant

Хурган шунгуур (Tachybaptus ruficollis) Дарьгангад ажиглагдлаа

Тэмдэглэлийг С.Түвшинтөгс (Монголын шувуу ажиглагчдын клуб)

Монгол оронд шунгууртан (Podicipedidae)-ы овгийн таван зүйл шувуу бүртгэгдээд байгаа билээ. Эдгээрээс манай оронд зөвхөн нүүдлийн үедээ тодорхой хэдэн бүс нутагт л ховорхон тохиолддог хэмээх тодотголтой Хурган шунгуур (Tachybaptus ruficollis) –ын үржлийн талаарх мэдээг шувуу судлаач, шувуу сонирхогчдод хүргэхийг зорьлоо. 

Хурган шунгуур (Tachybaptus ruficollis). Зургийг С.Түвшинтөгс

Энэхүү зүйл нь Европ болон Ази, Африк тивийн 140 гаран улс оронд тохиолддог өргөн тархалттай. Монгол орон дахь тохиолдоцын талаарх мэдээг Монгол орны шувуудын Улаан данс (Гомбобаатарнар., 2011) бүтээлээс харвал нүүдлийн үедээ Дархадын хотгор, Их нууруудын хөндий, Хэнтийн уулархаг муж тэдгээрийн ус намгархаг газар, Бөөнцагаан нуур зэрэгт тохиолддог бол Хар-Ус нууранд үржих боломжтойг дурьдсан байна. Энэ шувууны үржлийн талаар өөр мэдээлэл би олж чадсангүй.

Харин миний ажиглалтаар хурган шунгуур нь манай оронд сүүлийн хоёр зун (2014 ба 2015) Сүхбаатар аймаг Дарьганга сумын нутаг Зэгст нууранд амжилттай үржиж байна. Энэ газар нь Монгол орны зүүн өмнөд хэсэгт N45°17.600’ E113°50.227’ солбилцолд далайн түвшинээс дээш 1245 метр өндөрт оршдог. Улсын тусгай хамгаалалттай Дарьгангын байгалийн цогцолборт газарт хамаарах ба зуны улиралд харьцангуй чийглэг, дулаахан уур амьсгалтай олон жижиг бүлэг нууруудын нэг нь юм. Зэгст нуурын урдаас Дагшин булаг цутгах бөгөөд нуурын зүүн тал нь намгархаг бол баруун талаараа одой хайлаас (Ulmus pumila) голлон ургасан, бургас (Salix sp.), буйлс(Amygdalus pedunculata) зэрэг модлог бутлаг ургамалтай элсэн довцог бүхий Молцог элсийг эмжиж тогтсон байгалийн өвөрмөц төрх бүрдсэн үзэсгэлэнт баян бүрд билээ.

      

Хурган шунгуур үржиж байгаа Зэгст нуур.

Миний ажиглалтаар анх Зэгст нууранд 2014 оны 7 сарын 9-нд ганц бодгаль харагдсан бөгөөд түүнээс хойш тогтвортой ажиглагдсаар байна. Харин 8 сарын 31-нд хоёр дэгдээхэй дагуулан явж байсан нэг хосыг харж зургийн дарсан. Тухайн жилийн хоёр дэгдээхэй 10 сарын дунд үе хүртэл нууранд өсч бойжоод нүүдэллсэн явсныг дурьдах нь зүйтэй боловуу.

2015 оны хавраас Зэгст нууранд хурган шунгуурын хоёр хос өндөглөн зусч байна. Эдгээр шувууны түрүүч нь 5 сарын эхний долоо хоногт үржлийн нутагтаа нүүдэллэн ирсэн харагдсан. Дээрх 2 хосын өндөглөх хугацаа нь хоороондоо харилцан адилгүй байгаа нь сонирхол татаж байна. Эхний хос хэзээ өндөглөж, хэдийд өндөгнөөс дэгдээхэй гарсан нь тодорхойгүй боловч, 8 сарын 4-нд таван дэгдээхэй дагуулан явж байгаа нь ажиглагдсан. Нас бие гүйцсэн бодгалиуд дэгдээхэйгээ усч цох (Dytiscus dauricus)-ын авгалдайгаар голлон хооллож байв.

Дэгдээхэйнүүдээ дагуулсан хурган шунгуур. Зэгст нуур, 2015-8-8. Зургийг Л.Жаргалсайхан

Харин хоёр дахь хос харьцангуй оройтож өндгөө дарж байгаа нь 8 сарын 8-нд нууранд хийсэн ажиглалтаар тодорхой болсон. Нуурын зүүн талд эрэг орчмын зэгсэн дунд усны ургамалаар үүр барьж 5 ширхэг өндөг гаргасан байх бөгөөд үүрээ ургамалаар хучсан байгаа нь энэ шувууны тухай интернетээс уншсан мэдээлэлтэй нийцэж байна. 

Хурган шунгуурын үүр. Зэгст нуур 2015 оны 8 сарын 8. 

Хурган шунгуурын өндөг. Зэгст нуур 2015-8-13.

Энэ ажиглалтаар хурган шунгуур Монгол оронд үржиж байх магадлалыг баталж байгаа ба тархалтын хамгийн зүүн урд талын цэг болж байгаа нь ихээхэн сонирхолтой байх болов уу хэмээн энэ товч тэмдэглэлийг толилууллаа. Цаашид мэргэжлийн судлаачид энэ мэдээллийг нягтлан судлах буйзаа.

Хурган шунгуурын талаар нэмэлт мэдээлэл хүргэхэд:

            Хурган шунгуурын биеийн урт 23-29 см, биеийн жин 130-236 грамм хүрдэг хамгийн жижиг биетэй шунгуурын нэг. Усанд гарамгай сэлж, шумбадаг бөгөөд усан доор өөрийн идэш бологч амьтдыг хөөж барьдаг байна. Хоол тэжээлийн гол бүрэлдэхүүн нь усны элдэв шавж тэдгээрийн авгалдай, нялцгай биетэнүүд (moliusc) түүнчлэн жижиг хэмжээтэй загас, жараахай жижиг хавч хэлбэртэнээр хооллодог.

Уг шунгуур нь жижиг болон гүехэн ус намгархаг газрыг шүтэн байрших агаад ялангуяа усны гүн нэг метрээс ихгүй, усны ургамал (усны хөвөгч болон гүний ургамалууд, зэгс шагшуурга мэтийн усны мандалаас дээш ургадаг ургамалууд хамаарна ) –аар баялаг, усны сээр нуруугүйтэний нягтшил өндөртэй амьдрах орчныг илүүд үздэг байна.

Бусад бүхий л шунгууруудын адил нуур, ус, цөөрөмний захаар үүрээ засдаг. Ихэвчлэн 4-8 өндөг гаргадаг ба зарим үед эцэг эхүүд нь дэгдээхийнүүдээ нуруун дээрээ суулган хөвж явдаг. 

Шунгуурын овгийн шувууд өндөгөө ургамалаар хучидаг сонирхолтой зан төрхтэй. Үүнийг тайлбарлах хоёр шалтгаан байдаг ба эхнийх нь махчин амьтдаас өндөгөө нуух стратеги бол нөгөөх нь үүрний температур болон чийгшилийг тогтмол байлгах боломж юм байна.

 Хурган шунгуур үүрээ усны хөвөгч ургамалаар хучсан байдал

Хөл нь биеийнхээ хойд хэсэгт байралдаг учир сайн алхаж явж чаддаггүй нь усанд гарамгай сэлж шумбах зохилдолгоотой нь холбоотой.

Хурган шунгуурын "хөдөлгүүр" болсон эв хавгүй том хөлийг харж байна. Зургийг С.Түвшинтөгс

Ашигласан бүтээл болон эх сурвалж:

• Brazil, M. 2009. Birds of East Asia: eastern China, Taiwan, Korea, Japan, eastern Russia. Christopher Helm, London. p.90.
• Prokop, Pavel; Trnka, Alfréd (2011). "Why do grebes cover their nests? Laboratory and field tests of two alternative hypotheses". Journal of Ethology 29: 17–22.
• http://www.birdlife.org/datazone/species/factsheet/22696545
• https://en.wikipedia.org/wiki/Little_grebe